Lampiran:Kamus bahasa Indonesia – bahasa Bulungan
Daftar di bawah ini adalah kata dalam Bahasa Indonesia dan terjemahannya dalam Bahasa Bulungan.[1]
Daftar kosakata[sunting]
| Bahasa Indonesia | Bahasa Bulungan |
|---|---|
| abu | abu |
| acar | acor |
| nama | ada |
| adat | adat |
| adil | adil |
| cium | adoq |
| lagi | agi |
| Ahad | ahad |
| akhir | ahir |
| ahli | ahli |
| azab | ajab |
| ajaib | ajaib |
| baca Quran | aji |
| ajal | ajol |
| tusuk | ajuq |
| tangkap | akop |
| saya | aku |
| kalah | ala I |
| ambil | ala II |
| ambil | alap |
| alim | alim |
| alam | alom |
| kecil | alus |
| ayah | ama |
| tikar | ambi |
| lempar | ambung |
| sarung | ampiq |
| anak | anéq |
| angguk | angguq |
| angkat | angkat |
| angkin | angkin |
| kalajengking | antipkala |
| banting | antuy |
| yang | anu |
| sampah | apat |
| api | apuy |
| arak | areq |
| arang | arong |
| asah | asa |
| asyik | asik |
| asal | asol |
| hati | asong |
| anjing | asu |
| hati | atay |
| kemudi | atop |
| atur | atur |
| pertama, mula | awol |
| burung | ayam |
| babi | babuy |
| baca | baca |
| badan | badan |
| badak | badéq |
| badut | badut |
| jangan | bagi |
| baju | baju |
| jas tutup | bajukut |
| besar | bakar |
| babi hutan | bakas |
| pulang | baliq |
| janda | balu |
| banting | banting |
| bantu, tolong | bantu |
| bara (api) | bara |
| barat | barat |
| angin | bariu |
| cuci | basu |
| bangun | batun |
| bawang | bawéng |
| bocor | bayan |
| mulut | beba |
| bahu | bebera |
| pecah | bedéq |
| jahat | bejit |
| badan | bekera |
| terasi | belacan |
| rambutan | beleti |
| bengkak | bembom |
| menantu | benantu |
| binatang | benaténg |
| benci | benci |
| monyet | bengkada |
| musang | bengkuru |
| benar | benor |
| kampung | benua |
| kemang | benyu |
| duka cita | berata |
| baru | beru |
| beruang | beruéng |
| belakang | berukut |
| dayung | besay |
| bagaimana | betenun |
| lapar | betinom |
| kaki | betis |
| sekarang | betito |
| betung | betung |
| putus | betus |
| titik | bibiq |
| bibir | bibir I |
| pinggir, tepi | bibir II |
| perahu | biduq |
| cangkul | bingkung |
| bintang | binténg |
| meruai | biras |
| marah | bising |
| bisu | bisu |
| bisul | bisul |
| bola | bol |
| azan | bong |
| buaya | buaya |
| bubungan | bubung |
| keladi | buduq |
| buang | buéng |
| tombak | bujoq |
| bohong | bujor |
| bulan | bulan |
| buluh | bulu |
| bungkus, balut | bungkus |
| bulat | bunter |
| busuk | buntu |
| bunuh | bunu |
| rambut | buq |
| leher | burung |
| pulau | busang |
| bunga | buséq |
| kualat | busung |
| perut | butit |
| botol | butul |
| sirih | buyu |
| cawat | cancut |
| sapi | capi |
| cangkir | cawan |
| kencing | cebu |
| ramah | celunga |
| kikir | ceredi |
| makan sirih | cipa |
| korek | culuq |
| kumis | cumit |
| tunas | cumur |
| depan | dada |
| demam | dadom |
| dadu | dadu |
| dalam | dalom |
| air | damum |
| dahan | dan |
| dapur | dapur |
| darah | dara |
| datang | datong |
| gelar bangsawan Bulungan | datu |
| hari | daw |
| di | de |
| bawah | dediba |
| perempuan | dedur |
| di mana | dema |
| gadis | denda |
| sedih | dendom |
| samping | depiri |
| merah | deréng |
| turun | dibay |
| di sana | didi |
| dendang, nyanyi | dindéng |
| dinding | dinding |
| di situ | dinon |
| budak | dipon |
| di sini | dito |
| dua | dua |
| istri | dul |
| lusa | dumpan |
| kerudung | dundung |
| sagu | embulung |
| empat | empat |
| tidak | enggé |
| pasang | entan |
| lemas | erop |
| iris | erot |
| gajah | gaja |
| duda | galéng |
| tukar | galit |
| gambir | gambir |
| gambar | gambor |
| garam | garom |
| pepaya | gedong |
| jari | gelamay |
| genggam | gemgom |
| pinang | gerat |
| gergaji | gergaji |
| tepi sungai | gerimbeng |
| seberang | getas |
| gila | gila |
| lari | gimpor |
| jenis | ginis |
| gudang | gudeng |
| gula | gula |
| kelereng | guli |
| lambat | gumut |
| gunung | gunung |
| teman | ibai |
| kata, bahasa | ibuq |
| idam | ibur |
| mereka | ida |
| hijau | ijaw |
| kau | ika |
| kamu | ikam |
| tadi | indo |
| ingat | ingat |
| ikat | inggot |
| ribut | ingor |
| itu | inon |
| minum | irup |
| rokok | isop |
| ini | ito |
| hitam | itom |
| dagu | ja |
| jadi | jadi |
| jagung | jagung |
| heran | jaib |
| jambu | jambu |
| jangkung | jangkaw |
| jenggot | jangkut |
| jantung | jantung |
| durian | jatu |
| hilang | jawol |
| robek | jejay |
| cantik | jejoq |
| rakus | jeloq |
| zaman | jemon |
| subur | jemur |
| diam, sunyi | jenaq |
| jendela | jendila |
| nyenyak | jenoq |
| jika | jika |
| lidah | jila |
| jilat | jilat |
| jimat | jimot |
| jingga | jingga |
| madu | jiru |
| jauh | ju |
| kabar | kabor |
| biawak | kadayaw |
| raba | kakab |
| kakap | kakap |
| dapat | kalap |
| kami | kami |
| kamar | kamor |
| kampung | kampung |
| kanan | kanan |
| berani | kangar |
| kapak | kapéq |
| karung | karung |
| kasur | kasur |
| ke | ke |
| sedikit | kebeniq |
| benih, bibit | keburan |
| siput | keciput |
| kursi | kedira |
| suling | kedire |
| kelabu | kelabu |
| kalong | kelaot |
| ikan | kenas |
| rendah | kepa |
| kapal | kepol I |
| peluk | kepol II |
| kerbau | kerbaw |
| ani-ani | kerekapan |
| kering | kereng |
| keras | kering |
| hiu | keritan |
| paha | kerumpéng |
| tolol | kerunggu |
| kesumba | kesumba |
| ketam | ketom |
| mertua | kiban |
| ke sana | kidi |
| tidak | kila |
| ke situ | kinon |
| sempit | kipit |
| sempit | kiput |
| bakul | kiran |
| kiri | kiri |
| kita | kita |
| ke sini | kito |
| kerja | kuat |
| kuda | kuda 1 |
| berapa | kuda II |
| bangau | kuju |
| kuli | kuli |
| kulit | kulit |
| makan | kuman |
| kuning | kuning |
| duduk berlunjur | kunjur |
| kurang | kureng |
| main | kuri |
| koreng | kuris |
| gosok | kusut |
| kutu | kutu |
| monyet | kuyat |
| biji | kuyum |
| kura-kura | labi |
| pisau | lading |
| lagu | lagu |
| laki, laki-laki | laki |
| piring | lalay |
| lalang | laléng |
| lama | lambat |
| langsat | lancat |
| deras | landos |
| bakul | langka |
| bakul | lanjung |
| rakit | lanting |
| benang | laway |
| pintu | lawéng |
| lebih | lebi |
| lemah | lema |
| kepiting | lemangu |
| banteng | lembu |
| enak | lémoq |
| lengkap | lengkop |
| lengkung | lengkung |
| malas | lengor |
| mentimun | lentimun |
| timbul | lentung |
| liat | lenyut |
| pondok | lepaw |
| lepas | lepos |
| lesung | lesung |
| lampau | libos |
| dahi | lidu |
| lima | lima |
| jeruk | limaw |
| gelombang | limboq |
| lindung | limot |
| lambat | limut |
| getah | linat |
| asap | lisun |
| serat jagung | lonteng |
| alu | lu |
| karet | lula |
| cape | lumu |
| pusing | lunyai |
| loteng | luting |
| lebah | luwanyi |
| mana | ma |
| hanyut | mabas |
| duduk | madu |
| malah | malahan |
| malam | malom |
| masuk | mancoq |
| mandor | mandor |
| berenang | manguy |
| ayam | manuq |
| payau | martil |
| emas | mas |
| asin | masin |
| mata | mata |
| mati | matay |
| bisa, datang | matong |
| hari | medaw |
| mempelam | mempelom |
| asam | mencom |
| parang | mendaw |
| semangka | mendikay |
| mandi | mendus |
| dengan, dan | mengka |
| kue | mengkanon |
| paman | meni |
| dari | menya |
| pemuda | meranay |
| senang | merong |
| teriak | meruaw |
| meskipun | meskipun |
| pasti | mesti |
| kapan | midan |
| mau | mingin |
| manis | mis |
| muka | muka |
| hidup | mulun |
| pulang | muni |
| murah | mura |
| naga | naga |
| kemenakan | nakon |
| ada | nan |
| nenas | nanas |
| nangka | nangka |
| nasi | nasi |
| kutu busuk | nayum |
| lantai | ncar |
| daging | nci |
| cucu | ncu |
| hidung | ndung |
| simpan | neda |
| batuk | nekul |
| mau | nempa |
| cemburu | ngemberu |
| meninggal | ngendariu |
| habis | nggis |
| rindu | ngindaw |
| nanti | nini |
| nanti dulu | niniwit |
| enam | nom |
| apa | nun |
| mengapa | nunsa |
| serupa | nyalu |
| elang | nyaru |
| kecanduan | nyenyut |
| ular | nyipa |
| kelapa | nyur |
| sama | pada |
| padi | paday |
| susah, sulit | pagon |
| pahit | pait |
| sering | pajor |
| akar | pakat |
| pakai | pakay |
| paku | paku |
| pala | pala |
| janggal | pali |
| panas | panas |
| gemuk | panggor |
| paru-paru | paru-paru |
| pahat | pat |
| patik | patiq |
| rusa | payaw |
| keras, sangat | pedos |
| perduli | peduli |
| sekedar | pejejol |
| kasih, beri | pejo |
| pelanduk | pelanduq |
| potong | peléng |
| kepala kampung | pembakal |
| pendek | pendoq |
| sudah | penga |
| sendok | pengaut |
| tempayan | pengkaran |
| penuh | penu |
| potong | pepot |
| famili | peradi |
| aur | pering |
| kelat | perot |
| sepupu | persimpu |
| petir | petir |
| tuli | pilung |
| pilot | pilut |
| pipi | pingas |
| lempar | pinggot |
| pincang | pingka |
| pintar | pintor |
| robek | piris |
| pisang | piséng |
| cacat, retak | pising |
| cubit | piut |
| pohon | pu |
| seri | puli |
| puluh | pulu |
| wajah | pumon |
| keluar | puncit |
| punggung | punggung |
| pusat | pusot |
| buih | puté |
| putih | puti |
| banyak | rabung |
| raja | raja |
| takut | rakat |
| panjang | randu |
| rasa | rasa |
| ratus | ratus |
| anting-anting | rawing |
| besar, luas | raya |
| rebus | rebus |
| tangga | rejan |
| ribu | ribu |
| ribut | ribut |
| harimau | rimaw |
| air pasang | ruap |
| debar | rugup |
| semak | rumbut |
| dia | sa |
| ubi | sabay |
| sabit | sabit |
| sesudah lusa | sabun |
| adik | sadiq |
| beri | sadung |
| salah | sala |
| sendal | sandol |
| goreng | sanga |
| santan | santon |
| atap | sapaw |
| Sabtu | saptu |
| hilir | sarut |
| takut, ragu | sawan |
| sayang | sayéng |
| se, satu, si | se |
| sebab | sebob |
| banjir | sebuq |
| jemur | sedat |
| darat | sedaya |
| tempat | segol |
| Selasa | selasa |
| cacing tanah | selengkuwéng |
| celana | seluwar |
| tinggi | sembaw |
| sembahyang | sembayéng |
| jahit | semot |
| satu, ekor | sempung |
| semut | semut |
| kuku | sendulu |
| sendok | senduq |
| sekilas | sengkimat |
| bibi | seni |
| Senin | senin |
| penyu | senit |
| patin | seradong |
| seram | serom |
| sesak | sesoq |
| lombok | sesula |
| jalan | seterot |
| sembilan | siam |
| mereka | sida |
| gembira | sigoq |
| siku | siku |
| siapa | sin |
| ibu | sina |
| bibi | sinéqni |
| ikat kepala | singal |
| kakak | singka |
| besok | sirip |
| sisik | sisiq |
| luka, kena | siwan |
| tangguk | siyuk |
| suara | suara |
| siul | suit |
| sebelah | sumbila |
| jolok | sumbut |
| pagi | sumpur |
| kawan bermain | suni |
| suruh | suru |
| dorong | surung |
| susu | susu |
| potong | tabas |
| tahi | tai |
| waktu | taim |
| curi | takaw |
| talam | talom |
| ayah | tama |
| paman | taméqni |
| tanah | tana |
| tangan | tanga |
| tangis | tangis |
| empuk | tanut |
| tari | tari |
| tarik | tariq |
| nyaring | taris |
| tahu | tau |
| tahun | taun |
| sawah | tawun |
| tebal | tebol |
| rubuh | tebur |
| cempedak | tédoq |
| kurus | tegeq |
| sangat | telanjor |
| telapak | telapéq |
| telinga | telinga |
| tiga | telu |
| orang lalu | temalip |
| senja raya | temalup |
| gelung | tempongos |
| buah nipah | temputul |
| lihat | temu |
| terbang | temurut |
| tengah | tenga |
| tengkawang | tengkawéng |
| tampak | tengol |
| sungguh, sangat | tengon |
| sengau | tengus |
| jalanan | tenjalan |
| tanya | tenya |
| terang | teréng |
| hamil | teri |
| betul | terit |
| dermaga | terunan |
| tertawa | tetawa |
| bakul besar | tetumbu |
| berang-berang | tilung |
| pincang | timpéng |
| Timur | timur |
| tiram | tirom |
| tua | tua |
| tanam | tubus |
| tiang rumah | tugul |
| tujuh | tuju |
| tukang | tukeng |
| tulang | tuleng |
| tolak | tuléq |
| wama tua | tulom |
| dekat | tumbol |
| pantat | tumbung |
| tumit | tumit |
| jantung pisang | tungkul |
| lutut | turut |
| bakar | tutung |
| ayunan | tuyeng |
| jangan | uba |
| pundi-pundi | ubut-ubut |
| usus | ucus |
| udang | udéng |
| tupai | ugap |
| ujung | ujung |
| ukur | ukur |
| kemudi | ulin |
| ulet | ulit |
| hulu | ulu |
| orang | ulun |
| wajah | umbeng |
| kuda laut | unduq-unduq |
| untuk | untuq |
| obat | uot |
| rupa | upa |
| ulat | urot |
| kepala | uru |
| surut | urut |
| kucing | using |
| hutan | utan |
| perisai | utap |
| hutang | uténg |
| rotan | uway |
| wakaf | wakop |
| walaupun | walaupun |
| delapan | walu |
| waktu | waqtu |
Lihat pula[sunting]
Sumber[sunting]
- ↑ Adul, M. Asfandi; Maswan, Syukrani; Yazidi, A. 1990. Morfologi dan sintaksis Bahasa Bulungan. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan. xvi+130pp.